اعتیاد، پدیدهای چندوجهی و پیچیده است که آثار مخرب آن فراتر از فرد مصرفکننده است و تمامی ارکان و ساختار خانواده را به شدت تحتالشعاع قرار میدهد. در رویکرد درمانی جمعیت ققنوس، این باور بنیادین وجود دارد که دستیابی به درمان پایدار و مؤثر، بدون مداخله، آموزش و تغییر در سطح سیستم خانواده، امری دشوار و در بسیاری از موارد، ناپایدار خواهد بود، از این رو نقش خانواده در درمان اعتیاد بسیار اهمیت دارد.
در این ساختار، از اعضای خانواده تحت عنوان «دانشیار» یاد میشود؛ چراکه نقش آنان در پیمایش مسیر پرفرازونشیب درمان، از تاریکی بیماری به سوی روشنایی ، نقشی محوری و انکارناپذیر است.
اغلب این پرسش مطرح میشود که با وجود مصرف مواد توسط یکی از اعضا، دلیل الزام حضور سایرین در جلسات آموزشی چیست؟ پاسخ در ماهیت سیستمی اعتیاد نهفته است؛ خانواده به مثابه یک سیستم به هم پیوسته عمل میکند و بیماری یک عضو، بر کارکرد کل سیستم اثر میگذارد.
حضور خانوادهها در کارگاههای آموزشی تخصصی جمعیت ققنوس، اهداف سهگانه زیر را دنبال میکند:
زیست طولانیمدت در کنار فرد مصرفکننده، ناگزیر منجر به شکلگیری الگوهای رفتاری آسیبزا و واکنشی در سایر اعضای خانواده میگردد. در کارگاههای ویژه دانشیاران، تمرکز از روی فرد مصرفکننده برداشته شده و بر شناخت و اصلاح این الگوهای رفتاری در خودِ اعضای خانواده معطوف میشود.
